حجت الاسلام و المسلمین محمد علی لیالی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با بیان این که جنگ آذربایجان و ارمنستان بر سر قره باغ، پدیده پیچیده ای است، اظهار داشت: دو کشور ارمنستان و آذربایجان متعلق به ایران بودند که در جنگ های ایران و روس و عهدنامه های گلستان و ترکمانچای از ایران جدا شدند، با این تفاوت که مردم آذربایجان مسلمان شیعی و مردم ارمنستان ارمنی (مسیحی ارتدکس) هستند

وی افزود: البته باید توجه داشت که مردم قره باغ در ابتدا مسلمان و شیعه بودند اما توسط شوروی، قره باغ منطقه ارمنی اعلام شد و مسلمانان به ناچار از این منطقه مهاجرت کرده و ارامنه در قره باغ جایگزین آن ها شدند، با این حال بعداز فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و تشکیل دو کشور آذربایجان و ارمنستان، قره باغ ارمنی به آذربایجان مسلمان واگذار شد.

وی با اشاره به این که قره باغ متعلق به آذربایجان است اما بیش از چند دهه در اختیار ارمنستان بوده و اکثر ساکنان آن ارامنه هستند، گفت: جنگ دو کشور سابقه ۳۰ ساله دارد یعنی از سال ۱۹۸۸میلادی تاکنون ادامه داشته و باید توجه داشت که این جنگ به خاطر اختلافات مرزی است نه جنگ اسلام و ارامنه.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: نکته حائز اهمیت دیگر این که کشور آذربایجان مسلمان و شیعه است اما دولت لائیک و سکولار بر آن حاکمیت دارد و از این رو رهبران شیعه در این کشور به جرم مخالفت با دولت در زندان هستند.

وی همچنین با اشاره به این که روسیه از ارامنه و ارمنستان حمایت می کند، گفت: دولت خود خوانده و خود مختار قره باغ و مردم این منطقه تمایل به ارمنستان دارند و نه آذربایجان.

حجت الاسلام و المسلمین لیالی همچنین ابراز داشت: از سوی دیگر ترکیه و آمریکا و رژیم صهیونیستی و برخی نهادهای بین المللی از آذربایجان حمایت می کنند و احتمالاً این ها به دنبال احیای پان ترکیسم در منطقه شمالی ایران (شامل آذربایجان، آذربایجان ایران و ترکیه) هستند و مسلم است که دغدغه اسلام و مسلمانان را ندارند.

وی افزود: در چنین شرایطی، دولت آذربایجان از ترکیه در خواست مستشار نظامی و کمک نظامی کرده و ارمنستان از روسیه و این مساله شرایط را پیچیده تر هم کرده است.

استاد حوزه و دانشگاه در خاتمه گفت: با همه این تفاسیر و مسایل، به نظر می رسد که وظیفه ایران پیگیری صلح و اتخاذ روش دیپلماسی است نه دخالت در جنگ دو کشور همسایه، از این رو معتقدم که بهترین کار عدم دخالت ایران در بحران قره باغ است.

۳۱۳/۸